Sáng Thế Ký Chương 14

Con dâng lời tạ ơn Chúa đã cho phép mọi sự xảy đến trên đời sống con. Con xin Chúa thương xót tha thứ mọi tội lỗi con. Con xin Chúa cho con biết nương cậy vào quyền năng của Chúa trong mọi hoàn cảnh xảy đến với con.

Con xin Chúa cho con không nương cậy nơi của cải, tiền bạc, con người hay bất cứ gì khác. Xin Chúa cất đi khỏi lòng con sự kiêu ngạo, cái tôi; để con không theo ý và sức con, cho con nương theo ý và sức Chúa.

Con dâng lời tạ ơn Chúa, những ngày gần đây, con ít khi hỏi người này người kia trong Hội Thánh về những nan đề của con, con biết trình dâng lên Chúa, khi nào có vấn đề Chúa muốn con hỏi, con mới hỏi. Chúa ơi, chỉ có duy nhất Chúa mới hiểu và giúp con cách  tốt lành nhất. Con cầu xin Ngài đừng quay mặt khỏi con. Con xin Chúa cho con hạ mình, lắng nghe, vâng phục Chúa, vâng phục những người Chúa đặt để dẫn dắt con, Chúa dạy dỗ con, đặc biệt là cho con có được sự tương giao trực tiếp với Chúa. Con xin Đức Thánh Linh ở cùng con, cho con một lương tâm ngay lành, đơn sơ để con làm theo Lời Chúa bằng tấm lòng yêu kính, biết ơn, vâng phục Ngài.

Con tạ ơn Chúa cho con nhớ và suy ngẫm đến những câu Thánh Kinh sau. Con xin Lời Chúa dạy dỗ, biến đổi con. Con xin trích lại những câu Thánh Kinh giúp con trong lúc này:

“Chúng ta đã biết rằng, mọi sự hiệp lại làm ích cho những ai yêu Đức Chúa Trời, là những người được gọi theo một mục đích của Ngài.” (Rô-ma 8:28)

“Qua Đấng Christ là Đấng ban thêm sức cho tôi, tôi làm được mọi sự.” (Phi-líp 4:13)

“Vì chúng ta được cứu trong sự trông cậy, nhưng sự trông cậy được nhìn thấy thì không phải là sự trông cậy. Vì điều mà một người nhìn thấy, thì sao người ấy còn trông cậy?” (Rô-ma 8:24).

“ông cứ tin vào sự trông cậy khi chẳng còn lẽ trông cậy, mà ông trở nên cha của nhiều dân tộc, theo lời đã phán: Dòng dõi ngươi sẽ như thế ấy!” (Rô-ma 4:18).

Thi Thiên 37:3-5

3 Hãy tin cậy nơi Đấng Tự Hữu Hằng Hữu và hãy làm điều lành! Hãy ở trong xứ, và nuôi mình bởi sự thành tín của Ngài.

4 Cũng hãy vui thỏa nơi Đấng Tự Hữu Hằng Hữu thì Ngài sẽ ban cho ngươi những điều ao ước của lòng ngươi.

5 Hãy phó thác đường lối mình cho Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, và nhờ cậy nơi Ngài, thì Ngài sẽ làm thành việc ấy.

“Dù Ngài sẽ giết ta, ta vẫn sẽ tin cậy Ngài!” (Gióp 13:15).

Chúa ơi, những ngày con về trông mẹ con ít ngày qua, con càng cảm thương, nhìn rõ đời người nếu không tiếp nhận ơn thương xót của Chúa thì thật khốn khổ, vô nghĩa. Thân thể xác thịt một ngày sẽ qua đi, tâm thần không có sự gắn kết với Chúa, không có nguồn sống thật, cả linh hồn và thân xác sẽ nhanh chóng khô héo, tàn tạ. Tâm thần không thuộc về Chúa, sẽ thuộc về Ma Quỷ. Tâm thần không tương giao được với Chúa, chối bỏ Chúa, không tin nhận Chúa, sẽ tương giao với thế giới của ma quỷ, Mục đích của ma quỷ là làm cho loài người đau khổ, xa cách Chúa.

“Các ngươi ra từ Ma Quỷ là cha của các ngươi. Các ngươi sẽ làm theo sự tham muốn của cha các ngươi. Nó đã là kẻ giết người từ lúc ban đầu; chẳng đứng vững trong lẽ thật, vì không có lẽ thật trong nó. Khi nó nói dối, nó nói bởi chính nó, vì nó là kẻ nói dối và là cha của sự nói dối”. (Giăng 8:44).

Kết cuộc cho đời sống không tin kính thờ phượng Chúa, chọn sống trong tội không chịu ăn năn, chối bỏ Chúa, là sự hư mất đời đời trong lửa hoả ngục, vĩnh viễn đau khổ không có cách gì thoát ra được. Đau khổ ngay trong cuộc đời này và mãi mãi muôn đời sau.

“…trong khi Đức Chúa Jesus từ trời hiện đến với các thiên sứ quyền năng của Ngài, giữa ngọn lửa hừng, giáng hình phạt trên những kẻ chẳng nhận biết Thiên Chúa và không vâng phục Tin Lành của Đức Chúa Jesus Christ chúng ta. Họ sẽ bị hình phạt hư mất mãi, xa cách mặt Chúa và sự vinh quang của sức mạnh Ngài,” (II Tê-ca-nô-ni-ca 1:7b-9).

Ma-thi-ơ 13:41-43

“41 Con Người sẽ sai các thiên sứ Ngài thu mọi gương xấu và những kẻ làm ác khỏi nước Ngài,

42 và quăng những người đó vào lò lửa, là nơi sẽ có khóc lóc và nghiến răng.

43 Khi ấy, những người công chính sẽ chói rạng như mặt trời trong nước của Cha mình. Ai có tai, hãy nghe!”

Khải Huyền 20:11-15

Sự Phán Xét Chung Cuộc (20:11-15)

11 Rồi, tôi đã thấy một ngai trắng, lớn, và Đấng ngự trên nó. Đất và trời trốn khỏi mặt Ngài, chẳng còn thấy chỗ của chúng.

12 Tôi đã thấy những kẻ chết, nhỏ lẫn lớn, đứng trước Đức Chúa Trời. Có những sách được mở ra. Lại có một sách khác là Sách Sự Sống được mở ra. Những kẻ chết bị phán xét bởi những việc đã được ghi lại trong những sách ấy, tùy theo những việc làm của họ.

13 Biển đã trao ra những kẻ chết trong nó. Sự chết và âm phủ cũng đã trao ra những kẻ chết trong chúng. Mỗi người bị phán xét tùy theo những việc làm của họ.

14 Sự chết và âm phủ bị ném vào hồ lửa. Đó là sự chết thứ nhì.

15 Bất cứ ai không được tìm thấy được chép trong Sách Sự Sống thì cũng bị ném vào hồ lửa.

Chỉ khi con hoàn toàn tin nhận sự chết chuộc tội của Đức Chúa Jesus Christ; thật lòng ăn năn tội và hết lòng trung tín sống theo Lời Chúa thì con mới có sự sống đời đời phước hạnh trên thiên đàng, mới có hạnh phúc thật, bình an thật và sự sống thật, ngay trên đất này, và mãi mãi muôn đời sau.

“Ta để lại sự bình an cho các ngươi. Ta ban cho các ngươi sự bình an của Ta. Ta ban cho các ngươi chẳng phải như thế gian cho. Đừng để lòng của các ngươi bối rối, cũng đừng để nó sợ hãi.” (Giăng 14:27).

“để ai tin nơi Ngài {thì} không bị hư mất, nhưng được sự sống vĩnh cửu. Vì Ðức Chúa Trời đã yêu thế gian đến nỗi Ngài đã ban Con Một của Ngài, để ai tin nơi Đấng ấy sẽ không bị hư mất nhưng được sự sống vĩnh cửu.” (Giăng 3:15, 16).

Chúa ơi, những tháng ngày qua, do con phạm tội, nên con mất sự bình an, con làm gương xấu khiến nhiều người chưa tin Chúa nhìn con họ hiểu lầm về Chúa. Chúa luôn tốt lành, dạy những điều tốt lành,  do con làm sai ý Chúa. Con đã làm xấu danh Chúa. Con thật nhận biết tội con. Con không muốn như vậy nữa.

Càng ngẫm Lời Chúa, con càng thấy con dại dội khi nhiều lần con phạm tội. Con xin Chúa thương xót tha thứ mọi vi phạm của con. Con xin Chúa rủ lòng đoái thương đến con. Con xin Chúa đừng quay mặt khỏi con. Con xin Chúa ở cùng con, soi dẫn, thêm sức và thêm năng lực cho con mỗi ngày.

Con xin Chúa cho con được tiếp tục đọc Thánh Kinh. Con xin Chúa dạy dỗ con, giúp con vững tin và sống đúng theo Lời Chúa. Con xin Chúa thương xót để những dòng ghi chép này của con không trở nên vô ích, mà ích lợi cho con, cho nhiều người, cho hai con của con, xin Chúa thương xót hai cháu sớm ăn năn quay về với Chúa.

Sáng Thế Ký chương 14

Vua Sô-đôm và Vua Gô-mô-rơ Tranh Chiến Cùng Vua Kết-rô Lao-me và Các Vua Đồng Minh

1 Trong những ngày của Am-ra-phên, vua của Si-nê-a, A-ri-óc, vua của Ê-la-sa, Kết-rô Lao-me, vua của Ê-lam, và Ti-đanh, vua của Gô-im,

Thánh Kinh dùng “trong những ngày” của ai đó, như trong những ngày của Nô-ê (Ma-thi-ơ 24:37); trong những ngày của Hê-rốt (Lu-ca 1:5); trong những ngày của các ngươi (Ê-xê-chiên 12:25; Ha-ba-cúc 1:5); trong những ngày của xác thịt (Hê-bơ-rơ 5:7); trong những ngày của đời mình (Truyền Đạo 5:18); trong những ngày của đời hư không (Truyền Đạo 6:12). Theo con hiểu trong những ngày của ai đó này, nói đến một khoảng thời gian ngắn ngủi, xác định, chóng qua xảy đến trong đời người. Mỗi trạng từ thời gian xác định này gắn với một sự kiện nào đó Chúa nhắc đến để dạy dỗ con.

Đoạn này ghi lại cuộc chiến xảy ra giữa các vua, bốn vua chống lại năm vua. Vùng đất xảy ra tranh chiến, bị chiếm đoạt có Lót, là cháu của Áp-ram. Đây là cuộc chiến  giữa các vua trên các vùng lãnh thổ khác nhau được Thánh Kinh ghi lại. Những ngày của Am-ra-phên theo con hiểu là những ngày xảy ra cuộc chiến này. Trong đó có sự kiện Lót bị bắt, hết cả gia tài của Lót cũng bị bắt mang đi. Lót được Áp-ram giải cứu. Bài học về sự không vâng lời, làm theo ý riêng của Lót và sự thương xót của Đức Chúa Trời dành cho Lót.

Am-ra-phên được nhắc đến trong câu 1 và câu 9 đoạn này, là tên người, không phải tên địa danh.

Si-nê-a là tên địa danh. Theo Sáng Thế Ký 10:10 thì Si-nê-a là vùng đất thuộc dòng dõi của Cham, con thứ hai của Nô-ê. Theo Sáng Thế Ký 11:2 thì tháp Ba-bên, con cháu Cham đã làm nghịch lại ý Chúa, xây  trên vùng đất Si-nê-a. Theo Đa-ni-ên 1:2 thì Si-nê-a sau này thuộc về chi phái Giu-đa. Theo Ê-sai 11:11 thì Si-nê-a là dân được Chúa thương xót chuộc lại.

Theo Giô-suê 12:23, vua của Gô-im ở Ghinh-ganh, là vua bị thất trận trước I-sơ-ra-en.

Đa-ni-ên chương hai có nhắc đến tên A-ri-óc, là trưởng quan của vua Na-bu-cát-nết-sa, vua  Ba-bi-lôn, A-ri-óc này trùng tên với A-ri-óc là tên vua được nói đến trong câu 1 và câu 9 đoạn này, là vua của Ê-la-sa.

2 họ gây chiến với Bê-ra, vua của Sô-đôm, Bi-rê-sa, vua của Gô-mô-rơ, Si-nê-áp, vua của Át-ma, Sê-mê-bê, vua của Sê-bô-im, và vua của Bê-la, tức là Xoa.

Theo Sáng Thế Ký 10:19 thì Át-ma và Sê-bô-im   ở cùng hướng Sô-đôm và Gô-mô-rơ, thuộc biên giới Ca-na-an, con cháu của Cham. Theo Phục Truyền Luật Lệ Ký 29:23, cũng như Sô-đôm và Gô-mô-rơ, Át-ma và Sê-bô-im bị Chúa phá diệt.

3 Tất cả họ hiệp nhau lại tại đồng bằng Si-điêm, tức là biển muối.

Biển muối con hiểu là biển Chết.

Biển chết là vùng hồ chứa nước mặn, mặt hồ nằm ở độ sâu hơn bốn trăm mét so với mực nước biển. Độ mặn nước ở đây gấp nhiều lần độ mặn nước biển đại dương. Ngày nay, biển Chết thuộc bờ Tây bán đảo Sinai, nằm ở thung lũng Jordan, giữa I-sơ-ra-ên và Jordan. [1]

4 Trong mười hai năm họ đã phục vụ Kết-rô Lao-me; nhưng qua năm thứ mười ba, thì họ dấy loạn.

Chúa cho phép sự dấy loạn này nổi lên để hoàn thành chương trình của Chúa.

Mọi sự Chúa cho phép xảy ra trên đời sống con, nếu không bởi tội lỗi con gây ra thì đều nằm trong ý tốt lành của Chúa. Có cảnh xảy đến với con do hậu quả con làm ra, là hình phạt Chúa sửa phạt cho con biết run sợ để con ăn năn. Khi con thật lòng ăn năn, Chúa sẽ sớm phục hồi, cho con kết quả xứng đáng, để con được tháp vào Hội Thánh thật của Chúa.

Con như nhánh nho, con không thể tách ra khỏi thân, vì nếu con không thật ở trong Chúa, trong Hội Thánh là thân thể Chúa, nhánh nho sẽ khô héo, rời rụng và không thể ra hoa ra quả được và dần sẽ lìa khỏi thân cành và sẽ chết. Đời sống con không kết quả ăn năn thì cũng vậy. Là một đời sống vô nghĩa, khốn khổ, tội lỗi, mất đức tin và cuối cùng là sự chết, linh hồn đời đời xa cách Chúa, hư mất trong đời này và mãi mãi đời sau, chịu Chúa phán xét trong lửa hoả ngục. Xin Chúa thương xót con, tha thứ mọi tội con và sớm cho con ăn năn kết quả. Con muốn được hết lòng yêu mến, tin kính và vâng phục Chúa, vì Chúa là Đấng Tạo Hoá dựng nên con trong lòng mẹ con, Đấng Yêu Thương tha tội cho con, Đấng đã hy sinh chính mình chết chuộc tội cho con, Đấng đáng để con và hết thảy muôn loài, hết thảy loài người phải tôn thờ.

“để cho trong danh Jesus, mọi đầu gối trong các tầng trời, trên đất và bên dưới đất, hết thảy đều quỳ xuống,” (Phi-líp 2:10).

Thi Thiên 100

1 Hỡi cả trái đất! Hãy cất tiếng reo mừng cho Đấng Tự Hữu Hằng Hữu!

2 Hãy phụng sự Đấng Tự Hữu Hằng Hữu với sự vui mừng! Hãy đến trước mặt Ngài với sự ca hát.

3 Hãy biết rằng, Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, Ngài là Thiên Chúa. Ngài đã dựng nên chúng tôi, không phải chúng tôi tự làm ra mình. Chúng tôi là con dân của Ngài, là bầy chiên của đồng cỏ Ngài.

4 Hãy vào trong các cửa của Ngài với lời cảm tạ! Hãy vào trong các hành lang của Ngài với lời tôn vinh! Hãy cảm tạ Ngài, tôn kính danh của Ngài!

5 Vì Đấng Tự Hữu Hằng Hữu là thiện. Sự từ ái của Ngài còn mãi, và sự thành tín của Ngài còn tới đời đời.

Sáng Thế Ký 14:5-12

5 Khi năm thứ mười bốn đến, Kết-rô Lao-me cùng các vua theo ông đánh dân Rê-pha-im ở Ách-tê-rót Ca-na-im, dân Xu-xin ở Ham, dân Ê-mim ở Sa-vê Ki-ri-a-ta-im,

6 và dân Hô-rít tại Núi Sê-i-rơ của họ, cho đến Ên-ba-ran, ở gần đồng vắng.

7 Rồi họ quay về, đến Suối Phán Xét, tức Ca-đe, và đánh khắp đất của dân A-ma-léc, cùng dân A-mô-rít sống tại Hát-sát-sôn Tha-ma.

8 Vua của Sô-đôm, vua của Gô-mô-rơ, vua của Át-ma, vua của Sê-bô-im, và vua của Bê-la, tức là Xoa, đi ra và cùng nhau tham chiến tại đồng bằng Si-điêm,

9 chống cự Kết-rô Lao-me, vua của Ê-lam, Ti-đanh, vua của Gô-im, Am-ra-phên, vua của Si-nê-a, và A-ri-óc, vua của Ê-la-sa. Bốn vua chống lại năm vua.

10 Trong đồng bằng Si-điêm có nhiều hố nhựa chai. Các vua của Sô-đôm và của Gô-mô-rơ chạy trốn, rơi xuống đó. Những người còn lại chạy trốn lên núi.

11 Họ lấy hết của cải và lương thực của Sô-đôm và Gô-mô-rơ, rồi đi.

12 Họ cũng bắt Lót, là người ở tại Sô-đôm, là con trai của em của Áp-ram, và hết thảy gia tài người, rồi đi.

Lót chịu chung cảnh với Sô-đôm, nơi mà chính Lót đã chọn vùng đất cho mình trước đó, Lót đã không vâng theo lời khuyên của Áp-ram người bác mình và cũng là người Chúa đặt để dẫn dắt Lót.

Áp-ram Giải Cứu Lót

13 Có một người trốn thoát, đến báo cho Áp-ram, là người Hê-bơ-rơ, vì ông sống tại đồng bằng của Mam-rê, là người A-mô-rít, anh của Ếch-côn và A-ne. Các người này là đồng minh của Áp-ram.

14 Khi Áp-ram nghe rằng anh em của mình đã bị bắt, ông dẫn ba trăm mười tám gia nhân đã tập luyện, sinh đẻ nơi nhà mình, mà đuổi theo họ tới đất Đan.

15 Ban đêm, ông chia tôi tớ mình ra và tấn công, đánh đuổi họ cho đến Hô-ba, là nơi ở về phía trái của Đa-mách.

16 Ông đem về đủ hết các tài vật, và cũng đem về anh em của ông là Lót, tài vật của người, cùng các phụ nữ và dân chúng.

17 Vua của Sô-đôm đi ra, đón ông tại đồng bằng Sa-ve, tức là đồng bằng của vua, sau khi ông đánh bại Kết-rô Lao-me và các vua đồng minh, trở về.

Vua Mên-chi-xê-đéc

18 Mên-chi-xê-đéc, vua của Sa-lem, đem bánh và rượu ra. Ông là thầy tế lễ của Thiên Chúa Chí Cao.

Mên-chi-xê-đéc là thầy tễ lễ đời đời (Thi Thiên 110:4).

19 Ông chúc phước và nói: Nguyện Thiên Chúa Chí Cao, là Đấng dựng nên trời và đất, ban phước cho Áp-ram!

20 Tôn vinh Thiên Chúa Chí Cao đã phó kẻ thù nghịch của ngươi vào tay ngươi! Và Áp-ram dâng một phần mười về cả tài vật.

Hê-bơ-rơ 7:4 nhắc lại việc Áp-ram dâng một phần mười của chiến lợi phẩm. Áp-ram dâng lên Chúa với tấm lòng yêu kính và vâng phục.

21 Vua Sô-đôm nói với Áp-ram: Hãy giao người cho ta, còn tài vật thì ngươi thu lấy.

22 Áp-ram nói với vua của Sô-đôm: Ta giơ tay lên Thiên Chúa Tự Hữu Hằng Hữu Chí Cao, Chúa Tể của trời và đất.

23 Ta sẽ không lấy dù một sợi chỉ hay là một sợi dây giày đi nữa. Ta sẽ không lấy bất cứ vật gì của ngươi; kẻo ngươi nói được rằng: Ta đã làm cho Áp-ram giàu có.

Áp-ram yêu kính Chúa, ông hết lòng chỉ nương cậy mình Thiên Chúa, không nương cậy con người. Ông cũng không bị cám dỗ bởi vật chất mà gây cớ cho người khác hiểu lầm về Chúa. Vì thế mà ông dứt khoát từ chối không nhận bất cứ tài vật gì của vua Sô-đôm giao cho ông. Ông đã hành động bởi lòng yêu kính, tôn vinh danh Chúa.

Vì tình yêu Chúa ban cho ông mà ông biết yêu người khác hơn chính mình. Ông làm bởi tấm lòng muốn cứu Lót, không vì lợi ích riêng cho bản thân. Tấm lòng yêu mến Chúa của ông đã được Chúa đẹp lòng. Chúa đã ở cùng ông, bảo vệ và ban sức cho ông thắng Kết-rô Lao-me và các vua đồng minh.

24 Ngoại trừ những món các người trẻ đã ăn, và phần của các người cùng đi với ta, là A-ne, Ếch-côn, và Mam-rê, họ hãy lấy phần của họ.

Áp-ram không cố ý lợi dụng tài vật của vua Sô-đôm. Ông chân thành nói rõ ý kiến của mình. Ông từ chối những gì, không từ chối những gì. Những thứ ông nhận là những món các người trẻ đã ăn và phần của những người cùng đi với ông. Như vậy, Áp-ram không nhận lấy bất cứ gì về cho riêng mình. Ông không dùng quyền mình áp đặt trên những người khác , mặc dù những người đó là những người cùng đi với ông. Ông tôn trọng quyền tự do của mỗi người.

Qua câu chuyện Chúa dùng Áp-ram giải cứu Lót trong bối cảnh dấy loạn giữa các vua, cuộc chiến tranh đầu tiên, được Thánh Kinh nhắc đến, thể hiện tình yêu của Chúa. Sự nhân từ thương xót của Chúa đối với Lót, qua hành động và tấm lòng yêu thương, hy sinh, tha thứ của Áp-ram với người cháu mà trước đây đã bỏ ông ra đi. Vì ham mến vật chất mà Lót đã bỏ qua lời khuyên của Áp-ram. Nơi thế gian giữa những con người không tin kính Chúa, Lót không tìm thấy tình yêu thương. Nơi đó có thể cho Lót cuộc sống tiện nghi vật chất, nhưng không thể có niềm vui, bình an và tình yêu thật. Lót đã bị bắt, mọi của cải bao năm ông làm ăn dành có được bị thu giữ hết, rơi vào tay kẻ dữ. Trước nguy nan về tính mạng, Chúa còn thương xót, cảm động Áp-ram nhớ đến ông, mạng sống ông cùng tài vật ông được bảo toàn. Con chưa rõ lúc này, Lót đã thật lòng ăn năn hay chưa.

Chúa ơi, con nhỏ bé và yếu đuối giữa thế gian này. Con xin Chúa thương xót gìn giữ đức tin của con. Con tha thiết cầu xin Chúa đoái thương con, bảo vệ con, giúp con vượt qua những thử thách, cám dỗ, chiến thắng con người cũ xác thịt của con; chiến thắng thế gian và chiến thắng mọi thế lực tối tăm của Sa-tan. Con xin được ở bên Chúa, con xin được ở trong nhà Chúa, để con được Chúa che chở.

Đức Chúa Jesus của con, Ngài đã đắc thắng tội lỗi trong thân xác con người suốt hơn ba mươi năm Ngài sống trên đất, giữa thế gian này. Con theo Ngài, xin Chúa giúp con ngày trở nên giống như Ngài. Con xin Chúa giúp con đắc thắng tội lỗi giống như Ngài. Con tin, Chúa Jesus là chứng nhân sống động, Ngài làm được, thì con cũng có thể làm được, nếu con yêu kính Ngài, chịu vâng phục, hạ mình, kiên trì, học, bắt chước theo gương Ngài. Con xin Ngài thương xót giúp con.

Con cảm tạ Chúa đã cho con đọc, suy ngẫm Sáng Thế Ký đoạn 14. Con xin Chúa thương xót cho con đọc suy ngẫm đoạn 15 tiếp theo. Con xin Chúa ở cùng con và giúp con luôn vâng phục làm theo mọi điều Chúa dạy dỗ. Con tạ ơn Chúa!

Trong ân điển Đức Chúa Jesus Christ,

Nguyễn Thị Lan
(03/08/2022)

[1]  https://vi.m.wikipedia.org/wiki/Biển_Chết