Ga-la-ti 4:21-31 Hai Giao Ước và Hai Thành Giê-ru-sa-lem
Lạy Cha kính yêu, con cảm tạ ơn Cha vì Ngài là Thiên Chúa Quyền Năng Yêu Thương đáng để chúng con suốt đời tôn vinh, thờ phượng; muôn loài hạ mình tôn kính.
Con cảm tạ ơn Ngài hôm nay cho con được đến với Ngài, đọc, suy ngẫm Lời của Ngài. Con kính xin Đức Thánh Linh ở cùng dạy dỗ con. Con xin đón nhận với lòng biết ơn Ngài.
Thưa Cha, ở phân đoạn này, con hiểu và phân biệt được về Hai Giao Ước, Hai Thành Giê-ru-sa-lem, cũng như những sự làm hình bóng của hai giao ước, mối liên quan, được Phao-lô diễn giải, bày tỏ rất chân thực.
Thưa Cha, suy ngẫm về những sự này, con có liên hệ đến mối liên quan giữa thế giới thuộc linh và thế giới thuộc thể. Rất có thể thế giới thuộc linh được Chúa tạo dựng dựa trên nền tảng của thế giới thuộc thể. Con cũng liên hệ đến mỗi đời sống của mỗi loài người chúng con trên đất, là hình ảnh, bức tranh phản chiếu tương ứng với mỗi kết quả trong đời sau sẽ là.
Con nhớ đến Lời Chúa trong Giê-rê-mi 17:10.
"Ta, Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, dò xét trong trí, thử nghiệm trong lòng, báo cho mỗi người tùy đường họ đi, tùy kết quả của việc họ làm." (Giê-rê-mi 17:10).
Sau đây là phần con ghi lại những điều Chúa dạy dỗ con ở từng câu, như sau:
21 Hãy nói cho tôi, các anh chị em ưa phục dưới luật pháp, không nghe luật pháp sao?
Thưa Cha, con hiểu "luật pháp" ở hai vế trong câu này mang nghĩa khác nhau. Luật pháp trong sự ưa phục thì luôn cứng nhắc, không có sự sống và sự cứu rỗi. Luật pháp chỉ ra đúng sai, là tiêu chuẩn xử phạt nếu sai, mà không có sự chỉ đường dẫn lối, giúp sức, cũng không có sự khoan hồng, yêu thương tha thứ, không mở ra lối thoát.
Đây là luật pháp trên lý trí, của tâm trí khô khan, bởi những tấm lòng cứng cỏi, không có dòng nước sống thánh linh tuôn chảy trong lòng, sẽ mãi khát khô. Rất mệt mỏi để làm mà không thể làm trọn. Cho dù có gắng làm đúng thì cũng không được cứu.
Còn luật pháp trong sự khiêm nhường hạ mình, hết lòng lắng nghe, đón nhận bởi thần của tấm lòng tin yêu vâng phục Chúa thì luôn có sự sống động, được Chúa ban ân điển, chỉ đường dẫn lối, ban ơn năng lực để làm trọn mà không quá sức, có sự tha thứ, thương xót, sửa phạt, ban thưởng của Chúa và được cứu.
22 Vì có chép rằng, Áp-ra-ham có hai con trai: một là con của người nữ nô lệ, một là con của người nữ tự do. [Sáng Thế Ký 16:15]
23 Nhưng thực tế, con của người nữ nô lệ sinh ra theo xác thịt, con của người nữ tự do sinh ra theo lời hứa.
Con hiểu người nữ nô lệ được nhắc đến trong câu 22 này là nàng hầu A-ga. Nàng có con với Áp-ra-ham không bởi ý Chúa, sinh ra Ích-ma-ên, theo xác thịt thì là con trai đầu lòng của Áp-ra-ham (Sáng Thế Ký chương 16).
Người nữ tự do chỉ về nàng Sa-ra, sanh cho Áp-ra-ham một con trai đầu lòng theo lời hứa, đặt tên là I-sác (Sáng Thế Ký chương 17).
24 Các sự đó có một nghĩa bóng. Thực tế, chúng là hai giao ước. Một là tại Núi Si-na-i, sinh con ra để làm nô lệ, ấy là A-ga.
25 Vì A-ga ấy là Núi Si-na-i, trong xứ A-ra-bi, tương ứng với thành Giê-ru-sa-lem bây giờ, thành đó với con cái mình đều làm nô lệ.
26 Nhưng thành Giê-ru-sa-lem ở trên cao là tự do, và ấy là mẹ của tất cả chúng ta.
27 Vì có lời chép: Hãy vui mừng! Ngươi là kẻ son sẻ, chẳng sinh nở. Hãy vỡ tiếng reo! Ngươi là kẻ chẳng từng chịu cơn đau sinh nở. Vì người bị bỏ rơi có đông con cái hơn người có chồng. [Ê-sai 54:1]
28 Hỡi các anh chị em cùng Cha! Chúng ta là con của lời hứa cũng như I-sác.
Thưa Cha, con hiểu, con trai của A-ga là Ích-ma-ên, theo ý riêng, là hình bóng cho con cái của xác thịt, làm nô lệ cho tội lỗi, bị tội lỗi bắt phục, bị luật pháp hình phạt. Còn con trai của Sa-ra, là I-sác, là hình bóng cho con cái của lời hứa của Thiên Chúa, được sinh ra trong tự do, tức không còn bị nô lệ cho tội lỗi, được cầm quyền trên tội lỗi, tự do khỏi luật pháp.
Con hiểu thành Giê-ru-sa-lem thuộc thể trên đất, tại Núi Si-na-i, là hình bóng cho thành Giê-ru-sa-lem thuộc linh trên cao là tự do, là mẹ của tất cả chúng ta trong câu 27 là chỉ về phương diện cứu rỗi và vinh quang.
Đó là: Con cái của xác thịt chỉ hưởng vinh quang tạm thời trên đất đời này, không có sự cứu rỗi; con cái của lời hứa thì hưởng sự cứu rỗi và vinh quang vĩnh cửu ở đời sau.
29 Nhưng, như lúc bấy giờ, kẻ sinh bởi xác thịt bách hại người sinh bởi Đấng Thần Linh, thì hiện nay cũng vậy.
Con hiểu được rằng, con cái của xác thịt về phần thuộc thể thì luôn đông hơn, mạnh hơn, cũng hay lấn lướt, bách hại con cái của lời hứa. Trước và nay đều vậy.
Thực tế thì Ích-ma-ên là tổ phụ của 12 sắc dân Ả-rập, còn I-sác là tổ phụ của 12 chi phái I-sơ-ra-ên. Số dân Ả-rập luôn đông hơn nhiều dân I-sơ-ra-ên. Dân I-sơ-ra-ên chính gốc luôn có dân số ít, ít hơn rất nhiều so với dân số toàn cầu.
Con vừa tra trên mạng thì: Dân số hiện tại của I-sơ-ra-ên là 9.073.984 người vào ngày 22/08/2023 theo số liệu mới nhất từ Liên Hợp Quốc. Dân số I-sơ-ra-ên hiện chiếm 0,11% dân số thế giới.
Dân ngoại luôn đông hơn nhiều con dân Chúa. Dân ngoại luôn tìm mọi cách để chống nghịch, bách hại Chúa và ngày càng bách hại hơn; con dân Chúa thì sống đơn sơ, tin kính theo Lời Chúa. Dân ngoại phô trương, cậy sức mạnh mình tự có, chối bỏ sự giúp sức của Chúa; con dân Chúa thì khiêm nhường trong sự hạ mình, xem mình là yếu hèn, cần có Chúa chỉ đường giúp sức, luôn nương cậy vào Chúa để vượt qua mọi thử thách, cám dỗ để chiến với tội lỗi.
30 Nhưng Thánh Kinh nói gì? Hãy đuổi người nữ nô lệ và con trai nó; vì con trai của người nữ nô lệ sẽ không được kế tự với con trai của người nữ tự do.
Con cảm tạ Chúa vì chương trình, tình yêu, quyền năng, sự khôn ngoan tuyệt đối của Ngài, Đấng Thiên Chúa Toàn Năng, Công Chính, Yêu Thương. Nhờ quyền uy, tình yêu, sự công chính của Ngài mà chúng con đây, những kẻ thấp hèn về mọi mặt, yếu về gia thế, địa vị, học thức, cũng chẳng tài cán, khôn khéo ở đời này, cũng không có gì tốt đẹp hơn ai, sức lực thì yếu đuối, hèn mọi, vốn xấu xa chẳng đáng được yêu, thì lại được Chúa thương xót, đem về nhà Cha, được Đứa Chúa Jesus tha tội, được Đức Chúa Trời yêu, nhận làm con, ban thánh linh, được kế tự với con trai của lời hứa, thuộc dòng dõi con cháu Áp-ra-ham, toàn quyền hưởng phước và cơ nghiệp đời đời Chúa hứa ban.
Ơn phước thiêng liêng mà chúng con không phải tự gắng sức vâng giữ luật pháp, chỉ tin và vâng phục luật pháp.
Trong khi đó, con trai của người nữ nô lệ sẽ không được kế tự với con trai của người nữ tự do, bị đuổi ra khỏi nhà Chúa, cả người nữ nô lệ và con trai người nữ nô lệ đều bị đuổi ra khỏi nhà Chúa.
Con nhớ lại cảnh nàng A-ga cùng con trai mình trong bụng khi nàng đang mang thai, bị Sa-ra đuổi ra khỏi nhà (Sáng Thế Ký chương 21), là hình bóng cho sự Thiên Chúa đuổi.
Kính lạy Cha, chẳng việc làm nào trên đất này của mỗi người, mà không được Chúa nhìn đến, ứng với mỗi kết quả ở đời sau, y như Lời Chúa có chép trong Truyền Đạo 12:14 và II Cô-rinh-tô 5:10, cùng lời khuyên dạy là:
Truyền Đạo 12:13, 14
13 Chúng ta hãy nghe lời kết luận của trọn sự việc: Hãy kính sợ Đức Chúa Trời và giữ các điều răn của Ngài! Vì ấy là trọn phận sự của loài người.
14 Vì Đức Chúa Trời sẽ đem mọi việc vào trong sự phán xét, cả mỗi một việc kín giấu, hoặc thiện, hoặc ác.
II Cô-rinh-tô 5:9, 10
9 Cho nên, chúng ta dù hiện diện hay xa cách, cũng vinh dự mà làm việc để được đẹp lòng Ngài.
10 Vì hết thảy chúng ta đều phải ứng hầu trước ngai phán xét của Đấng Christ, để mỗi người nhận lãnh theo những sự mà người ấy đã hành động qua thân thể, hoặc thiện, hoặc ác.
Câu 31 tiếp theo:
31 Vậy nên, hỡi các anh chị em cùng Cha! Chúng ta chẳng phải là con cái của người nữ nô lệ, mà là của người nữ tự do.
Sau cùng, Phao-lô chốt lại ở lời kết, khuyên dỗ, tha thiếu kêu gọi: Đừng là con cái của người nữ nô lệ, mà hãy là con cái của người nữ tự do!
Nghĩa là: Hãy tin yêu kính sợ vâng phục Chúa, ở lại trong ân điển của Chúa, để nhận được thánh linh Chúa ban, được buông tha khỏi quyền lực của tội lỗi, sống đời đắc thắng tội, không còn cố ý phạm tội.
Thưa Cha, bài học con nhận được là:
1. Con chọn sống đời là con cái của người nữ tự do.
Xin Chúa giúp con và giúp con tra xét đời sống con mỗi ngày xem đã xứng đáng với địa vị mà Chúa đã thương xót đem con từ địa vị con cái người nữ nô lệ, trở về con cái người nữ tự do hay chưa ạ. Con cảm tạ ơn Cha!
2. Chúa nhắc con về nếp sống mình: Mỗi nếp sống của con ngày nay, từ suy nghĩ, thái độ, tư tưởng đến lời nói, hành động, việc làm con với Chúa và người lân cận, đều đem lại những hậu quả, hoặc lành hoặc dữ ở đời sau.
3. Con thấm hiểu, phân biệt rõ ràng càng hơn về luật pháp và ân điển, giúp con thêm yêu kính, biết ơn Chúa. Con cũng áp dụng trong việc nói, rao giảng về Chúa: Rao truyền về Tin Lành Cứu Rỗi của Đức Chúa Jesus, về sự chết của Ngài đến muôn dân, chứ không rao truyền về luật pháp của Đức Chúa Trời. Vì luật pháp thì chết; Tin Lành thì sống.
Con cảm tạ Chúa đã dạy dỗ con những hiểu biết trên đây ạ.
Trong ân điển của Đức Chúa Jesus Christ.
Nguyễn Thị Lan
24/08/2023
Ga-la-ti 4:21-31 Hai Giao Ước và Hai Thành Giê-ru-sa-lem
Lạy Cha kính yêu, con cảm tạ ơn Cha vì Ngài là Thiên Chúa Quyền Năng Yêu Thương đáng để chúng con suốt đời tôn vinh, thờ phượng; muôn loài hạ mình tôn kính.
Con cảm tạ ơn Ngài hôm nay cho con được đến với Ngài, đọc, suy ngẫm Lời của Ngài. Con kính xin Đức Thánh Linh ở cùng dạy dỗ con. Con xin đón nhận với lòng biết ơn Ngài.
Thưa Cha, ở phân đoạn này, con hiểu và phân biệt được về Hai Giao Ước, Hai Thành Giê-ru-sa-lem, cũng như những sự làm hình bóng của hai giao ước, mối liên quan, được Phao-lô diễn giải, bày tỏ rất chân thực.
Thưa Cha, suy ngẫm về những sự này, con có liên hệ đến mối liên quan giữa thế giới thuộc linh và thế giới thuộc thể. Rất có thể thế giới thuộc linh được Chúa tạo dựng dựa trên nền tảng của thế giới thuộc thể. Con cũng liên hệ đến mỗi đời sống của mỗi loài người chúng con trên đất, là hình ảnh, bức tranh phản chiếu tương ứng với mỗi kết quả trong đời sau sẽ là.
Con nhớ đến Lời Chúa trong Giê-rê-mi 17:10.
"Ta, Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, dò xét trong trí, thử nghiệm trong lòng, báo cho mỗi người tùy đường họ đi, tùy kết quả của việc họ làm." (Giê-rê-mi 17:10).
Sau đây là phần con ghi lại những điều Chúa dạy dỗ con ở từng câu, như sau:
21 Hãy nói cho tôi, các anh chị em ưa phục dưới luật pháp, không nghe luật pháp sao?
Thưa Cha, con hiểu "luật pháp" ở hai vế trong câu này mang nghĩa khác nhau. Luật pháp trong sự ưa phục thì luôn cứng nhắc, không có sự sống và sự cứu rỗi. Luật pháp chỉ ra đúng sai, là tiêu chuẩn xử phạt nếu sai, mà không có sự chỉ đường dẫn lối, giúp sức, cũng không có sự khoan hồng, yêu thương tha thứ, không mở ra lối thoát.
Đây là luật pháp trên lý trí, của tâm trí khô khan, bởi những tấm lòng cứng cỏi, không có dòng nước sống thánh linh tuôn chảy trong lòng, sẽ mãi khát khô. Rất mệt mỏi để làm mà không thể làm trọn. Cho dù có gắng làm đúng thì cũng không được cứu.
Còn luật pháp trong sự khiêm nhường hạ mình, hết lòng lắng nghe, đón nhận bởi thần của tấm lòng tin yêu vâng phục Chúa thì luôn có sự sống động, được Chúa ban ân điển, chỉ đường dẫn lối, ban ơn năng lực để làm trọn mà không quá sức, có sự tha thứ, thương xót, sửa phạt, ban thưởng của Chúa và được cứu.
22 Vì có chép rằng, Áp-ra-ham có hai con trai: một là con của người nữ nô lệ, một là con của người nữ tự do. [Sáng Thế Ký 16:15]
23 Nhưng thực tế, con của người nữ nô lệ sinh ra theo xác thịt, con của người nữ tự do sinh ra theo lời hứa.
Con hiểu người nữ nô lệ được nhắc đến trong câu 22 này là nàng hầu A-ga. Nàng có con với Áp-ra-ham không bởi ý Chúa, sinh ra Ích-ma-ên, theo xác thịt thì là con trai đầu lòng của Áp-ra-ham (Sáng Thế Ký chương 16).
Người nữ tự do chỉ về nàng Sa-ra, sanh cho Áp-ra-ham một con trai đầu lòng theo lời hứa, đặt tên là I-sác (Sáng Thế Ký chương 17).
24 Các sự đó có một nghĩa bóng. Thực tế, chúng là hai giao ước. Một là tại Núi Si-na-i, sinh con ra để làm nô lệ, ấy là A-ga.
25 Vì A-ga ấy là Núi Si-na-i, trong xứ A-ra-bi, tương ứng với thành Giê-ru-sa-lem bây giờ, thành đó với con cái mình đều làm nô lệ.
26 Nhưng thành Giê-ru-sa-lem ở trên cao là tự do, và ấy là mẹ của tất cả chúng ta.
27 Vì có lời chép: Hãy vui mừng! Ngươi là kẻ son sẻ, chẳng sinh nở. Hãy vỡ tiếng reo! Ngươi là kẻ chẳng từng chịu cơn đau sinh nở. Vì người bị bỏ rơi có đông con cái hơn người có chồng. [Ê-sai 54:1]
28 Hỡi các anh chị em cùng Cha! Chúng ta là con của lời hứa cũng như I-sác.
Thưa Cha, con hiểu, con trai của A-ga là Ích-ma-ên, theo ý riêng, là hình bóng cho con cái của xác thịt, làm nô lệ cho tội lỗi, bị tội lỗi bắt phục, bị luật pháp hình phạt. Còn con trai của Sa-ra, là I-sác, là hình bóng cho con cái của lời hứa của Thiên Chúa, được sinh ra trong tự do, tức không còn bị nô lệ cho tội lỗi, được cầm quyền trên tội lỗi, tự do khỏi luật pháp.
Con hiểu thành Giê-ru-sa-lem thuộc thể trên đất, tại Núi Si-na-i, là hình bóng cho thành Giê-ru-sa-lem thuộc linh trên cao là tự do, là mẹ của tất cả chúng ta trong câu 27 là chỉ về phương diện cứu rỗi và vinh quang.
Đó là: Con cái của xác thịt chỉ hưởng vinh quang tạm thời trên đất đời này, không có sự cứu rỗi; con cái của lời hứa thì hưởng sự cứu rỗi và vinh quang vĩnh cửu ở đời sau.
29 Nhưng, như lúc bấy giờ, kẻ sinh bởi xác thịt bách hại người sinh bởi Đấng Thần Linh, thì hiện nay cũng vậy.
Con hiểu được rằng, con cái của xác thịt về phần thuộc thể thì luôn đông hơn, mạnh hơn, cũng hay lấn lướt, bách hại con cái của lời hứa. Trước và nay đều vậy.
Thực tế thì Ích-ma-ên là tổ phụ của 12 sắc dân Ả-rập, còn I-sác là tổ phụ của 12 chi phái I-sơ-ra-ên. Số dân Ả-rập luôn đông hơn nhiều dân I-sơ-ra-ên. Dân I-sơ-ra-ên chính gốc luôn có dân số ít, ít hơn rất nhiều so với dân số toàn cầu.
Con vừa tra trên mạng thì: Dân số hiện tại của I-sơ-ra-ên là 9.073.984 người vào ngày 22/08/2023 theo số liệu mới nhất từ Liên Hợp Quốc. Dân số I-sơ-ra-ên hiện chiếm 0,11% dân số thế giới.
Dân ngoại luôn đông hơn nhiều con dân Chúa. Dân ngoại luôn tìm mọi cách để chống nghịch, bách hại Chúa và ngày càng bách hại hơn; con dân Chúa thì sống đơn sơ, tin kính theo Lời Chúa. Dân ngoại phô trương, cậy sức mạnh mình tự có, chối bỏ sự giúp sức của Chúa; con dân Chúa thì khiêm nhường trong sự hạ mình, xem mình là yếu hèn, cần có Chúa chỉ đường giúp sức, luôn nương cậy vào Chúa để vượt qua mọi thử thách, cám dỗ để chiến với tội lỗi.
30 Nhưng Thánh Kinh nói gì? Hãy đuổi người nữ nô lệ và con trai nó; vì con trai của người nữ nô lệ sẽ không được kế tự với con trai của người nữ tự do.
Con cảm tạ Chúa vì chương trình, tình yêu, quyền năng, sự khôn ngoan tuyệt đối của Ngài, Đấng Thiên Chúa Toàn Năng, Công Chính, Yêu Thương. Nhờ quyền uy, tình yêu, sự công chính của Ngài mà chúng con đây, những kẻ thấp hèn về mọi mặt, yếu về gia thế, địa vị, học thức, cũng chẳng tài cán, khôn khéo ở đời này, cũng không có gì tốt đẹp hơn ai, sức lực thì yếu đuối, hèn mọi, vốn xấu xa chẳng đáng được yêu, thì lại được Chúa thương xót, đem về nhà Cha, được Đứa Chúa Jesus tha tội, được Đức Chúa Trời yêu, nhận làm con, ban thánh linh, được kế tự với con trai của lời hứa, thuộc dòng dõi con cháu Áp-ra-ham, toàn quyền hưởng phước và cơ nghiệp đời đời Chúa hứa ban.
Ơn phước thiêng liêng mà chúng con không phải tự gắng sức vâng giữ luật pháp, chỉ tin và vâng phục luật pháp.
Trong khi đó, con trai của người nữ nô lệ sẽ không được kế tự với con trai của người nữ tự do, bị đuổi ra khỏi nhà Chúa, cả người nữ nô lệ và con trai người nữ nô lệ đều bị đuổi ra khỏi nhà Chúa.
Con nhớ lại cảnh nàng A-ga cùng con trai mình trong bụng khi nàng đang mang thai, bị Sa-ra đuổi ra khỏi nhà (Sáng Thế Ký chương 21), là hình bóng cho sự Thiên Chúa đuổi.
Kính lạy Cha, chẳng việc làm nào trên đất này của mỗi người, mà không được Chúa nhìn đến, ứng với mỗi kết quả ở đời sau, y như Lời Chúa có chép trong Truyền Đạo 12:14 và II Cô-rinh-tô 5:10, cùng lời khuyên dạy là:
Truyền Đạo 12:13, 14
13 Chúng ta hãy nghe lời kết luận của trọn sự việc: Hãy kính sợ Đức Chúa Trời và giữ các điều răn của Ngài! Vì ấy là trọn phận sự của loài người.
14 Vì Đức Chúa Trời sẽ đem mọi việc vào trong sự phán xét, cả mỗi một việc kín giấu, hoặc thiện, hoặc ác.
II Cô-rinh-tô 5:9, 10
9 Cho nên, chúng ta dù hiện diện hay xa cách, cũng vinh dự mà làm việc để được đẹp lòng Ngài.
10 Vì hết thảy chúng ta đều phải ứng hầu trước ngai phán xét của Đấng Christ, để mỗi người nhận lãnh theo những sự mà người ấy đã hành động qua thân thể, hoặc thiện, hoặc ác.
Câu 31 tiếp theo:
31 Vậy nên, hỡi các anh chị em cùng Cha! Chúng ta chẳng phải là con cái của người nữ nô lệ, mà là của người nữ tự do.
Sau cùng, Phao-lô chốt lại ở lời kết, khuyên dỗ, tha thiếu kêu gọi: Đừng là con cái của người nữ nô lệ, mà hãy là con cái của người nữ tự do!
Nghĩa là: Hãy tin yêu kính sợ vâng phục Chúa, ở lại trong ân điển của Chúa, để nhận được thánh linh Chúa ban, được buông tha khỏi quyền lực của tội lỗi, sống đời đắc thắng tội, không còn cố ý phạm tội.
Thưa Cha, bài học con nhận được là:
1. Con chọn sống đời là con cái của người nữ tự do.
Xin Chúa giúp con và giúp con tra xét đời sống con mỗi ngày xem đã xứng đáng với địa vị mà Chúa đã thương xót đem con từ địa vị con cái người nữ nô lệ, trở về con cái người nữ tự do hay chưa ạ. Con cảm tạ ơn Cha!
2. Chúa nhắc con về nếp sống mình: Mỗi nếp sống của con ngày nay, từ suy nghĩ, thái độ, tư tưởng đến lời nói, hành động, việc làm con với Chúa và người lân cận, đều đem lại những hậu quả, hoặc lành hoặc dữ ở đời sau.
3. Con thấm hiểu, phân biệt rõ ràng càng hơn về luật pháp và ân điển, giúp con thêm yêu kính, biết ơn Chúa. Con cũng áp dụng trong việc nói, rao giảng về Chúa: Rao truyền về Tin Lành Cứu Rỗi của Đức Chúa Jesus, về sự chết của Ngài đến muôn dân, chứ không rao truyền về luật pháp của Đức Chúa Trời. Vì luật pháp thì chết; Tin Lành thì sống.
Con cảm tạ Chúa đã dạy dỗ con những hiểu biết trên đây ạ.
Trong ân điển của Đức Chúa Jesus Christ.
Nguyễn Thị Lan
24/08/2023